---

Orgel Noorderkerk

Het orgel in de Zwolse Noorderkerk is een 2-manuaals orgel uit 1982 van orgelbouwer Flentrop. Het is een mechanisch orgel met een hoofdwerk, een rugwerk en een pedaal.


Flentrop-orgel Noorderkerk Zwolle
(Zie ook de fotopagina Orgel Noorderkerk op deze site.)
Het orgel staat op de galerij boven de ingang, in het oudste en laagste gedeelte van de kerk. De orgelkassen zijn gemaakt van massief mahoniehout dat in de was is gezet waardoor de dieprode kleur meer sprekend is geworden. Het blinderingssnijwerk is fraai uitgesneden eveneens in mahonie en heeft ook de wasbehandeling gehad.
De frontpijpen bezitten ingekraste spitslabia, die met bladgoud zijn beplakt.
De klavieren bezitten gebogen bakstukken en geprofileerde lijsten, alles van mahonie. Het toetsbeleg op de ondertoetsen is van been, in twee delen per toets. De geprofileerde toetsfrontons zijn van hout. Het pedaal is naar klassieke vormgeving gemaakt met boventoetsen van uniforme lengte. Het knieschot staat recht, maar is inspringend geplaatst zodat de bespeelbaarheid bij de klassieke klavierplaatsing optimaal is.
De ebben registerknoppen zijn in verticale rijen aangebracht. Hoofdmanuaal en Pedaal links, Rugpositief en koppelingen rechts. Aan de achterzijde van de grote kas is een balgenkas aangebouwd. Hierin bevindt zich een grote spaanbalg (met ventilator). De windladen zijn wat het cancellenraam betreft van eiken, stokken en roosters zijn van mahonie.

De gehele opbouw en constructie van het orgel straalt technische superioriteit en consequentie uit. De kassen zijn mooi, solide en logisch gemaakt. De windvoorziening biedt een ontspannen en stabiele windtoevoer die voor levendigheid zorgt, maar vele vormen van literatuurspel en improvisatie stimuleert en mogelijk maakt. Het toucher is welhaast ideaal te noemen, het niveau dat de orgelmakers op dit gebied hebben bereikt is zeer hoog.

Het orgel heeft de volgende dispositie:

Hoofdwerk:	Rugwerk:	Pedaal:	Speelhulpen:
Bourdon 16 vt	Holpijp 8 vt	Bourdon 16 vt transmissie	Manuaalkoppel
Prestant 8 vt	Prestant 4 vt	Fluit 8 vt	Koppel Pedaal + Hoofdwerk
Bourdon 8 vt	Roerfluit 4 vt	Bazuin 16 vt	Koppel Pedaal + Rugwerk
Octaaf 4 vt	Nasard 3 vt		Tremulant Rugwerk
Quint 3 vt	Octaaf 2 vt
Octaaf 2 vt	Terts 1 3/5 vt
Mixtuur 4 st	Flageolet 1 vt
Trompet 8 vt bas	Dulciaan 8 vt
Trompet 8 vt disc.

bespeling van het Zwolse Noorderkerk-orgel door Han Gunnink
Qua klank is het een krachtig orgel. Niet geforceerd maar stevig en rechtlijnig. Binnen deze karakteristiek is zeker variatie aangebracht. In de opbouw van het prestantenkoor van het Hoofdmanuaal komen we uit bij een snijdende 2 voets octaaf, het geheel is pikant; bezit naast kracht ook glans. Milder zijn de prestanten van het Rugpositief, tegenover de snijdende 2 voet van het Hoofdmanuaal is die van het Rugwerk wat ronder, fluitachtiger.

Bij de 8 voets fluiten ligt de verhouding andersom, die van het Hoofdmanuaal zeer vol, die van het rugpositief helderder, milder. Toch overheerst bij de fluiten van het rugpositief het beeld van een ronde, volle klank. Weekheid of lieflijkheid zoals te horen in de orgels van het Biedermeier, zijn hier afwezig. Dit beeld zet zich voort in de enkelvoudige vulstemmen en Flageolet, uitstekend versmeltend, en spiritueel klinkend.

De fundamentwerking van de grondstemmen is voortreffelijk, waarbij de open fluit van het Pedaal goede diensten bewijst.

De Trompet is in de discant helder, de bas is krachtig met meer grondtoon, de versmelting met het plenum, al of niet met Mixtuur is heel goed gelukt. De Bazuin volgt het beeld van de bas van de Trompet, en draagt ondanks de halve bekerlengte goed.

Al luisterend en spelend dringt zich meer en meer de indruk op van een volstrekt soeverein instrument, beheerst en vakkundig gemaakt, logica in klank en constructie.

bron: http://www.cgk.nl/orgel_zwolle.htm; oorspronkelijke tekst: Jan Jongepier

Han Gunnink, Zwolle